Rzeczoznawca budowlany
Rzeczoznawca budowlany jest zawodem istniejącym w naszym Prawie Budowlanym przeszło 30 lat. Decyzje rzeczoznawcy budowlanego wielokrotnie przesądzają o bezpieczeństwie użytkowników wszelkich obiektów budowlanych. To bez wątpienia jest zawód zaufania publicznego. Wypełnianie służby rzeczoznawcy budowlanego posiada szczególny charakter, który polega na realizowaniu działań, które charakteryzują się wyjątkowymi atrybutami, gdzie jedynie pierwszym z wielu wymagań jest dbałość o sprawy pożytku publicznego. Fach rzeczoznawcy budowlanego musi być połączony ze służebnością w kwestii zaufania i troski o to, aby wszelakie obiekty budowlane, jakie są wykorzystywane przez ludzi, a więc domy jednorodzinne, wielorodzinne, hipermarkety, szkoły, itp. nie stanowiły niebezpieczeństwa dla zdrowia i życia.
Z uwagi na to rzeczoznawcę powinny określać wyjątkowe zalety, gdyż działając w zawodzie zaufania publicznego powinien cechować się modelową, nieposzlakowaną, a także prawą postawą, jak również uczciwością, aby miał szansę odpowiednio wypełniać poruczone zlecenia. Przy okazji powinien być absolutnie niewrażliwy na jakiekolwiek prawdopodobieństwo korupcji Wartością nadzwyczaj cenną jest ogromna odpowiedzialność, gdyż praca rzeczoznawcy budowlanego domaga się sumienności, prawdy i zrozumienia jak znaczące są skutki przedstawianej przez rzeczoznawcę oceny. Szczególnie wskazaną zaletą jest czujność na wrażliwe wymagania klientów.
Bowiem rzeczoznawca budowlany jest ekspertem upoważniony do wydawania suwerennych opinii, nawiązujących do określonych wydarzeń budowlanych. Zwykle samodzielnie sporządza profesjonalne ekspertyzy, dokonuje pomiarów, a jednocześnie przedstawia konkluzje i wskazania, jakie wielokrotnie służą działaniom organów publicznych, szczególnie w przypadkach rozstrzygania konfliktów pomiędzy współuczestnikami procesu budowlanego, a także odbiorcami i firmami budowlanymi. Rzeczoznawca budowlany powinien zatem wyróżniać się wyjątkowo rozległą wiedzą i praktyką w danej branży budowlanej, która musi być weryfikowana tytułem Rzeczoznawcy Budowlanego wystawianym przez właściwe urzędy samorządu.
Stworzenie specjalności rzeczoznawcy budowlanego wypłynęło z wymogów jakie tworzył cykl inwestycyjny, zawierający jednocześnie opracowanie i finalizację inwestycji. Dodatkowo istotne stało się zachowanie już funkcjonujących obiektów na właściwym poziomie technicznym, co dotyczyć szczególnie szczególnie budynków o coraz większym powikłaniu konstruktorskim. Potrzebne było profesjonalne opracowanie ekspertyz, względnie ocen, w obszarze analizy statusu technicznego inwestycji lub realizowanych prac budowlanych, To wszystko w celu ustalenia odpowiednich rozstrzygnięć projektowych, a także wdrażania rzetelnie umotywowanych sugestii industrialnych względnie administracyjnych.
1.1. Kwalifikacje zawodowe rzeczoznawcy budowlanego
1.1.1. Wykształcenie
Rzeczoznawca budowlany jest profesją wymagająca od kandydatów wieloletniego toku pozyskiwania wiedzy i doświadczenia.
Przede wszystkim osoba taka musi posiadać wyspecjalizowaną wiedzę z zakresu inżynierii budownictwa. W praktyce oznacza to, że niezbędnym jest posiadanie dyplomu, co najmniej inżyniera, w dziedzinach kierunkowych, lub inżyniera architekta. Ukończone studia na tych kierunkach gwarantują bowiem, że kandydaci na rzeczoznawców posiedli już podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu objętego zadaniami z jakimi spotkają się w swojej przyszłej pracy.
Oczywiście posiadanie pełnego wyższego wykształcenia, to znaczy uzyskanie tytułu magistra inżyniera na wspomnianych kierunkach będzie znacznym handicapem dla kandydata do zawodu rzeczoznawcy budowlanego.
1.1.2. Doświadczenie zawodowe
Rzeczoznawca budowlany musi wykazać się stażem pracy w zawodach budowlanych. Ze stażem pracy ściśle związane są nieograniczone uprawnienia budowlane, których posiadanie również. Rożnicę pomiędzy jednym i drugim rodzajem uprawnień nie są tematem tego artykułu, ale by je przybliżyć czytelnikiem wspomnimy tylko, że ograniczone uprawnienia pozwalają inżynierom na projektowanie i nadzorowanie budowy obiektów o kubaturze maksymalnie 1000 m3 do maksymalnie 3 kondygnacji. Łatwo się domyślić, że rzeczoznawca z takimi uprawnieniami miałby niezwykle ograniczone pole działania. Ustawodawcy więc zdecydowali nie tworzyć podwójnych standardów w tej dziedzinie zawodów budowlanych.
1.2. Zakres usług rzeczoznawcy budowlanego
1.2.1. Ocena stanu technicznego budynków
Rzeczoznawca dokonuje takiej oceny w ramach okresowych przeglądów budynków, przed planowanym dużym remontem obiektu lub jego części i w każdej chwili na zlecenie właściciela budynku. W zależności od potrzeb, ocena może mieć formę tylko opinii lub bogatszej – ekspertyzy.
Opinia zazwyczaj jest sporządzana przez profesjonalistę na bazie oględzin budynku oraz teoretycznym przeanalizowaniu osiągalnej dokumentacji. Opinia głównie jest wystawiana w oparciu o praktykę i wiedzę specjalisty i rzecz jasna nie w każdym przypadku musi mieć jednoznaczny charakter.
Inaczej ma się sprawa z ekspertyzą, która musi być podparta szczegółowymi pomiarami i badaniami, a wynikające z niej zalecenia są obligatoryjne dla właścicieli obiektu budowlanego.
1.2.2. Ekspertyzy budowlane
Rzeczoznawca przeprowadza ekspertyzę budowlaną obejmującą cały obiekt jak i na zlecenie właścicieli, czy na przykład służb lub organów samorządowych, ekspertyzę jednego czy kilku elementów budynku. Taki przypadek występuje powiedzmy po pożarze, kiedy istnieje podejrzenie uszkodzenia konstrukcji.
Waga jaką niosą ze sobą ekspertyzy budowlane, niejako automatycznie narzuca konieczność wykonania ich przez rzeczoznawców budowlanych. Umiejętność przeprowadzenia specjalistycznych badań i szczegółowych pomiarów, wiedza i doświadczenie rzeczoznawcy pozwalają mu na wyciągniecie odpowiednich wniosków, sformułowanie zaleceń i zaproponowanie rozwiązań pozwalających zlikwidować uszkodzenia czy usterki.
1.2.3. Analiza przyczyn wad i uszkodzeń budowlanych
Rzeczoznawca budowlany jest uprawniony do orzekania w sprawie przyczyn wszelkich usterek budowlanych od drobnych pęknięć wierzchniej powłoki elewacji po poważne katastrofy budowlane.
Wyłapanie wad konstrukcyjnych i wykonawczych, przed momentem kiedy skutki ich istnienia będą już nieodwracalne, jest jednym z najważniejszych zadań rzeczoznawcy. Ale sukces w tej sprawie zależy w dużej mierze od właścicieli i zarządców obiektów, których obowiązkiem jest dopilnowanie okresowych przeglądów budynków i powinnością szybka reakcja na zaistniałe nieprawidłowości i zdarzenia losowe. Silna burza zrywająca dachówki z dachu to sygnał by poprosić rzeczoznawcę choćby o opinię o stanie konstrukcji dachowej.
1.2.4. Opinie techniczne dotyczące wykonanych robót budowlanych
W nowo budowanych obiektach wady konstrukcyjne i wykonawcze powinno się eliminować na kolejnych etapach robót budowlanych. Rzeczoznawca czuwający nad poszczególnymi fazami budowy to gwarancja wielu lat późniejszego spokoju.
Interesy inwestora i wykonawcy nie zawsze, choć powinny, idą w parze. Pośpiech, oszczędności na kosztach materiałów – mogą być tragiczne w skutkach. Wcześniejsze opiniowanie projektu czy wizyty rzeczoznawcy na budowie w dniach wykonania newralgicznych, dla konstrukcji obiektu, robót to dobra zasada, która wciąż nie towarzyszy nam na każdej budowie.
1.3. Proces postępowania rzeczoznawcy budowlanego
1.3.1. Przygotowanie oferty i zawarcie umowy
Rzeczoznawca budowlany swoją pracę wykonuje na podstawie wcześniej podpisanej umowy, a za jej wykonanie zobowiązany jest wystawić zleceniodawcy rachunek lub fakturę. Sprawa jest prosta gdy rzeczoznawca działa pod szyldem firmy jeśli jednak jest niezwiązany szyldem powinien podpisać umowę o dzieło lub umowę zlecenie. Różnice w charakterze tych umów choć na pozór niewielkie maja jednak wpływ na rozliczenie i sposób realizacji zlecenia.
Nie wgłębiając się w niuanse prawne powyższych umów można jednak powiedzieć, że umowa o dzieło jest odpowiednia wówczas gdy jej tematem jest praca jednorazowa zakończona konkretnym efektem. Natomiast umowa zlecenie będzie stosowna przy dłuższych zleceniach obejmujących na przykład stały, systematyczny nadzór rzeczoznawcy nad postępami robót budowlanych czy też przeprowadzanie regularnych przeglądów budynku więcej niż jeden raz.
Nie określono odrębnymi przepisami formy i zawartości oferty jaką przedstawia potencjalnym klientom rzeczoznawca budowlany. Nie mniej w takiej ofercie wskazanym jest wymienienie posiadanych uprawnień, opis zdobytego doświadczenia czy listy referencyjne swoich klientów. Ważnym też jest poinformowanie przyszłych klientów o własnych preferencjach co do dziedzin usług w jakich chcemy działać w ramach rzeczoznawstwa. Fakt posiadania pełnych uprawnień nie oznacza, że rzeczoznawca musi być omnibusem w wszelkich dziedzinach budownictwa. W podstawowym zakresie wiedza często pokrywa się i można sobie pozwolić na opiniowanie zarówno budowlanki jak i jakości instalacji elektrycznych, ale w wielu przypadkach jest niezbędne działanie specjalisty w danej dziedzinie. Umieszczenie w ofercie informacji o swojej dyscyplinie jest bardzo uzasadnione.
Inaczej ma się sprawa gdy ofertę składamy na konkurs ofert. Takie ogłoszenia muszą wydawać instytucje państwowe. Tutaj w ofercie muszą się znaleźć informacje których oczekuje zleceniodawca a zlecenie mogą być bardzo rożne. Niekiedy chodzi o ocenę techniczną obiektu będącego w posiadaniu administracji, ale nie posiadającego nawet dokumentacji technicznej, a innym razem będzie to ocena jakości detalu obiektu uszkodzonego na przykład w wyniku awarii. Tutaj o złożeniu oferty decyduje sam zainteresowany jeśli zakres usługi odpowiada jego kwalifikacjom i preferencjom.
1.3.2. Analiza udostępnionych materiałów dotyczących budynku
Rzeczoznawca budowlany musi biegle czytać plany i posiadać umiejętności pozwalające na wskazanie błędów projektowych. Dokumentacja budowlana to też książka budowy czy obiektu. Do prowadzenia takiej książki jest zobowiązany zarówno kierownik budowy jak i administrator obiektu. Rzeczoznawca analizując wpisy w takiej książce może zlokalizować błędy w wykonawstwie, lub nieprawidłowości w sposobie nadzoru co może być przyczyną dopuszczenia do błędu.
Obiektem analizy są też pozwolenia na budowę i kolejne modernizację czy aneksy zarówno projektowe jak i wykonawcze. Ostatecznie zdarza się również analiza fotografii. Czy to starych fotografii obiektu pokazujących stan budynku po jego wybudowaniu czy zdjęć wykonanych tuż po katastrofie budowlanej lub innym zdarzeniu w wyniku którego zniszczeniu uległy fragmenty budynku lub zdjęć sprzed tych wydarzeń, które pozwolą na odtworzenie obiektu.
Mogą to być również faktyczne przedmioty, fragmenty zbrojenia, cegieł czy dachówek, kawałki drewnianych konstrukcji, krótko mówiąc dowody w sprawie ewentualnej katastrofy czy wypadku. A ich analiza wspomoże uzyskane wnioski.
Bez względu na to co będzie przedmiotem analizy rzeczoznawca będzie musiał skonfrontować swoje przemyślenia i potwierdzić założone wnioski bezpośredni w terenie.
1.3.3. Badania na miejscu
Wystawienie ekspertyzy czy nawet opinii nie jest możliwe bez przeprowadzenia bezpośrednich oględzin obiektu i wykonania pomiarów oraz badań. Te czynności rzeczoznawca budowlany musi wykonać osobiście może jednak skorzystać z nowoczesnych technologii.
Obecnie nie jest konieczne odkrywkowe badanie ułożenia zbrojenia gdyż można do tego wykorzystać specjalne skanery. Podobnie jest ze sprawdzaniem prawidłowości wykonania wszelkich instalacji, kominów wentylacyjnych i dymowych czy konstrukcji dachowej okrytej dziś zazwyczaj grubą warstwa ocieplenia. Pomiary również wkroczyły w XXI wiek z laserami i komputerami automatycznie liczącymi powierzchnie i kubaturę. Nie mniej do zastąpienia człowieka robotem mamy jeszcze trochę czasu. Jedynie rzeczoznawcy udaje się dziś wykonać swoją pracę nieco szybciej i dokładniej.
Pracę w terenie, szczególnie przy robotach budowlanych o których nadzór został poproszony, rzeczoznawca musi koordynować z kierownikiem budowy lub inspektorem nadzoru. A to po to by ekspertyzy zbrojenia dokonać przed jego zalaniem betonem.
1.3.4. Opracowanie wniosków i sporządzenie ekspertyzy
Ostatnim etapem postępowania rzeczoznawcy budowlanego jest sporządzenie ekspertyzy. Jest ona oparta o wnioski jakie ekspert może wyciągnąć z przeprowadzonych analiz, badań i pomiarów. Ekspertyza taka winna zawierać co najmniej:
Ocenę techniczną – to znaczy szczegółową interpretację zastanego stanu technicznego budynku względnie wydzielonego jego fragmentu,
Wyniki szczegółowych badań, również tych laboratoryjnych laboratoryjne, których przeprowadzenie jest dzisiaj stałym elementem analizy materiałów,
Roboty odkrywkowe lub badania skanerem w celu dokładnego rozpoznania genealogii powstania usterek,
Spis i opis możliwości, specjalistycznych urządzeń jakich używaliśmy wspierając naszą ekspertyzę,
Ewaluację projektu budowlanego,
Wskazanie różnorodnej gamy rozwiązań czy napraw wykrytych usterek i niedociągnięć.
1.4. Prawne aspekty działalności rzeczoznawcy budowlanego
1.4.1. Uprawnienia i obowiązki rzeczoznawcy budowlanego
Rzeczoznawca budowlany, z każdej dziedziny budownictwa, ma bardzo szerokie uprawnienia. Ma prawo wydawać opinie z wymagalną wykonalnością, ekspertyzy mogące być oparciem dla działań jednostek państwowych czy będące dowodem w sprawach rozstrzyganych przez sądy. Może samodzielną decyzją wstrzymać kontynuowanie budowy czy nie dopuścić do realizacji błędnego projektu. W jego ręku niejednokrotnie spoczywa los ludzi zarówno tych narażonych na skutki usterek jak i tych którzy do tej usterki dopuścili.
Dlatego właściwie jedynym obowiązkiem rzeczoznawcy jest absolutna rzetelność i uczciwość w wykonywaniu swojej pracy. Oczywiście ma obowiązek wystawić opinię i sformułować ekspertyzę, a czasami poinformować odpowiednie instytucję o odkryciu nieprawidłowości, ale to wszystko i tak będzie wynikiem odpowiedzialności zawodowej.
1.4.2. Odpowiedzialność zawodowa rzeczoznawcy budowlanego
Duże uprawnienia implikują bardzo dużą odpowiedzialność zawodową rzeczoznawcy.
W przypadku okresowych kontroli budynków wystarczy sformułować rzetelne wnioski pokontrolne i sprawdzić czy doszło do pełnej realizacji wniosków z kontroli poprzednich. Zawsze rzetelna kontrola zagwarantuje odpowiedzialną pracę rzeczoznawcy, nawet jeśli kolejnych kontroli podejmują się inni rzeczoznawcy.
Sprawa jest trudniejsza gdy dochodzi do ekspertyzy rzeczoznawcy budowlanego wydanej po zdarzeniach nadzwyczajnych, takich jak wichury, powodzie, wstrząsy tektoniczne itp. lub wręcz po katastrofach budowlanych. Rzeczoznawca powołany do oceny stanu obiektu po takich zdarzeniach nie może sobie pozwolić na błędy w ocenie. Jeśli ta świadomość paraliżuje, choćby w najmniejszym stopniu, jego pracę nie powinien podejmować się wykonywania tego zawodu. Tu kryję się prawdziwa odpowiedzialność zawodowo rzeczoznawców.
Oczywiście rzetelna wiedza, doświadczenie i fachowość to podstawa tego zawodu, ale podejście do zadania i rzetelność jego realizacji spoczywają u podstaw tego fachu i nie mogą być wypaczane ani stresem, ani przyjacielską przysługą ani tym bardziej finansową gratyfikacją.
Warto jeszcze podjąć temat samokształcenia się. Budownictwo, jak wszystkie techniczne branże, podlega nieustannym zmianom. Nowości zarówno technologiczne jak i materiałowe to codzienność na budowie i w biurze projektanta. Odpowiedzialny rzeczoznawca budowlany to osoba wiecznie dokształcająca się i doskonale zorientowana w nowych technologiach i trendach.
1.4.3. Regulacje dotyczące wykonywania zawodu rzeczoznawcy budowlanego
Rzeczoznawcy budowlani często są również biegłymi sądowymi. Do tej pory prawo przewidywało, że osoba będąca rzeczoznawcą budowlanym, który dokonał ekspertyz w sprawie rozpatrywanej przez sąd nie może być w tej sprawie biegłym sądowym a nawet świadkiem ekspertem co jest nową instytucją do tej pory nie występującą w prawie polskim. Dotychczas tylko ekspertyza mogła być dowodem w sprawie. Ostatnie nowelizacje prawa cywilnego zdecydowanie zmieniają tą sytuację. Obecnie rzeczoznawca który wykonał ekspertyzę może być biegłym sądowym w tej samej sprawie czy świadkiem którejś ze stron. Oczywiście zarówno strony jak i sąd mogą powołać dodatkowych świadków i zlecić dodatkowe ekspertyzy wykonane przez uprawnione osoby trzecie.
Takie zmiany zostały wywołane pozycją rzeczoznawców budowlanych i ich umiejscowieniem wśród zawodów zaufania publicznego. Z założenia więc podchodzi się do ich ekspertyz i zeznań jako do w pełni profesjonalnych opinii pozbawionych osobistych odniesień.
1.5. Współpraca z innymi specjalistami branży budowlanej
Rzeczoznawca budowlany nie działa w próżni. Jego zawód wręcz zmusza go do współpracy z wieloma osobami pracującymi w budownictwie z różnych branż. W każdej sytuacji specyfika zawodowych kontaktów, choć może nie jest to partnerstwo, ma nieco inny charakter.
1.5.1. Budowniczowie
Coraz częściej rzeczoznawcy proszeni są o wydanie opinii na temat jakości aktualnie wykonywanych prac budowlanych. Eliminuje to w dużym stopni możliwość powstania błędów wykonawczych, których skutki mogą być katastrofalne w przyszłości, a ich usunięcie kosztowne lub wręcz nie możliwe. Najczęściej rzeczoznawca przeprowadza kontrolę montażu i wykonania newralgicznych elementów konstrukcyjnych takich jak fundamenty, stropy itp. Takie detale budynku zwykle wykonywane są bezpośrednio na budowie z betonu zbrojonego i istotna tu jest technologia wykonania i zgodność z projektem. Aby rzeczoznawca mógł dokonać takiej kontroli konieczna jest ścisła współpraca z bezpośrednim wykonawcą gdyż musi nastąpić zgranie czasowe. Rzeczoznawca musi być obecny przy zakończeniu kolejnych etapów i tylko dobra komunikacja może zapewnić taką możliwość.
Zazwyczaj na budowie osobą odpowiedzialną za te prace jest kierownik budowy, czasem kierownik odcinka robót. Bywa, że tego typu prace wykonują firmy zewnętrzne, zaś normą na współczesnych budowach jest przywóz gotowej masy betonowej, a skład takiej masy również musi być odpowiedni do rodzaju prowadzonych robót. Zawsze towarzyszy budowie inspektor nadzoru wykonujący w sumie podobne zadania kontrolne, ale w nieco innym charakterze. Istotne szczegóły w pracę rzeczoznawcy mogą wnieść zwykli zbrojarze, betoniarze czy murarze. Od kierownika budowy należy oczekiwać współpracy przy przekazaniu rzeczoznawcy do wglądu książki budowy. Wpisy w tej książce mogą rozwiać wiele wątpliwości lub wskazać niedociągnięcia.
Wynika z tego, że rzeczoznawca musi nawiązać współpracę z wieloma osobami bezpośrednio pracującymi na budowie i jego efektywność w dużej mierze może być zależna od osobowych umiejętności w relacjach międzyludzkich.
1.5.2. Architekci
W polskich realiach architekt niezmiernie rzadko, choć coraz częściej, jest osobą bezpośrednio nadzorującą budowę, ale jego projekty mogą podlegać kontroli rzeczoznawcy jeszcze przed ich realizacją. Wszędzie tam gdzie dochodzi do styku techniki i sztuki występują problemy, o których nie myśli przeciętny użytkownik obiektów projektowanych przez architektów. Dla użytkownika istotna jest ergonomia, funkcjonalność przestrzeni i rozwiązań architektonicznych nawet jeśli ważnym aspektem jest estetyka i styl. Ta delikatna granica jest przestrzenią w której rzeczoznawca powinien swobodnie się poruszać. Bez stałego, dobrego kontaktu z architektem czasem nie jest możliwe wydanie ostatecznej ekspertyzy.
Dla rzeczoznawcy ważna jest również lokalizacja projektowanego obiektu. Potrzebna jest bowiem wiedza w zakresie obostrzeń architektonicznych których musi przestrzegać architekt projektując budynek w tym rewirze. Strefami narzucającymi zdecydowany kierunek architektom mogą być dzielnice zabytkowe, okolice terenów zielonych czy czysto techniczne warunki zabudowy.
Wydając ekspertyzy architektoniczne trzeba zapoznać się z warunkami zagospodarowania przestrzennego albowiem i te bywają istotne przy akceptacji wizji architekta.
Jeśli jednak nie dojdzie do wydania opinii architektonicznej to rzeczoznawca tak czy owak może mieć konieczność nawiązania kontaktu z architektem w czasie kontroli okresowej obiektu. Tu może być potrzebny kontakt zarówno z architektem który był twórcą wizji architektonicznej, jak również, w przypadku starych kamienic czy budynków będzie konieczność konsultacji z konserwatorem zabytków.
To wszystko tylko potwierdza fakt, że rzeczoznawca budowlany to osoba o dużej, wszechstronnej wiedzy z zakresu budownictwa, która musi wiedzieć lub musi wiedzieć do kogo się zwrócić by się dowiedzieć.
1.5.3. Inżynierowie
Czym większy jest obiekt tym większy jest zakres ekspertyzy budowlanej i często takiej ekspertyzy dokonuje zespół rzeczoznawców. Podobnie jak pracujący przy projektowaniu konstruktorzy i architekci rzeczoznawcy też reprezentują swoje branże.
W przypadku aktualnie trwającej budowy oczywiście niezbędny jest kontakt rzeczoznawców z inżynierami, czy to projektującymi obiekt czy nadzorującymi roboty budowlane lub instalacyjne. Kiedy jednak poddany ekspertyzie obiekt istnieje już od dawna taki kontakt jest nie możliwy. Rzeczoznawca nie może wówczas skorzystać z rozmowy z inżynierem najlepiej przecież zorientowanym w sytuacji.
Zdarza się jednak, szczególnie przy mniejszych obiektach lub domach jednorodzinnych, że ekspertyza jest zamówiona u jednego rzeczoznawcy. Nie ma wówczas mowy o tym by rzeczoznawca wypowiadał się kategorycznie w każdej z branż budowlanych wychodzących poza jego specjalizację. Nie mniej jest niezwykle ważnym by sprawdzić poprawność rożnych instalacji bo mogą one mieć istotne znaczenie dla funkcjonowania całego obiektu. Tu dobry kontakt z projektantami z poszczególnych branż może być bardzo pomocny lub wręcz konieczny. Niestety przy starszych budynkach trzeba opierać się na sprawdzeniu zgodności instalacji z projektem, na danych statystycznych dotyczących zużycia materiału, na wynikach dokonanych badań i pomiarów itp. kontakt z inżynierem nie jest w tym przypadku konieczny.
1.5.4. Geodeci
Zawsze gdy w czasie wykonywania ekspertyzy pojawiają się wątpliwości co do wymiarów działki, na której usytuowany jest obiekt, wówczas rzeczoznawca może mieć kontakt z geodetą, jeśli nie bezpośredni to na pewno pośredni przez analizę map geodezyjnych i planu zagospodarowania działki.
Sprawdzenie map geodezyjnych mieści się w zakresie obowiązków rzeczoznawcy lecz bywa, że nieścisłości wymagają fachowej konsultacji. Zadaniem rzeczoznawcy nie jest wykrycie błędów w pracach geodety, a raczej nie zastosowanie się właścicieli i wykonawców obiektów do zaleceń z tych map wynikających.
Dzięki pracy rzeczoznawcy można uniknąć kosztów związanych z pomyłką usytuowania obiektu lub poprawić wytyczenie działki, której granice „rozmyły” się przez lata.
1.6. Rynek usług rzeczoznawcy budowlanego
1.6.1. Popyt na usługi rzeczoznawcy budowlanego
Przepisy sprzyjają popytowi na usługi rzeczoznawców. Wymogi dotyczące okresowych kontroli budynków i innych obiektów budowlanych, a także już zatwierdzone zmiany w prawie budowlanym w których przywraca się rzeczoznawcom status samodzielnego stanowiska technicznego sprawiają, że popyt będzie rosnąć.
Oczywiście wpływ na popyt ma też cena usługi, a ta wciąż jest nie mała. Wynika to jednak z niedostatecznej ilość ekspertów oferujących swoje usługi na polskim rynku. Oczywiście cena nie spadnie tak szybko nawet gdyby podwojono liczbę rzeczoznawców bo jest to zawód wymagający potwierdzonego doświadczenia, wiedzy i uprawnień, a do tej pory o to musieli walczyć sami zainteresowani. Być może większe zaangażowanie okręgowych izb inżynierów w tworzenie warunków pozwalających na zdobycie statusu rzeczoznawcy budowlanego poprawi ta sytuację.
Na wzrost popytu na te usługi ma również wpływ zwiększenie świadomości i poprawa stosunku społeczeństwa do przestrzegania przepisów. Rzeczoznawca budowlany przestaje być koniecznością czy wręcz wrogiem, a coraz częściej jest ubezpieczeniem i gwarancją bezpieczeństwa.
1.6.2. Perspektywy rozwoju rynku usług rzeczoznawcy budowlanego
Co prawda inwestycje w Polsce nieco osłabły i mogą jeszcze bardziej spaść, a wynika to z wielu powodów, w tym politycznych, co oczywiście może się zmienić choć nie musi. Optymizmem napawa jednak fakt, że pomimo ostatnich kryzysów, inflacji, która szokowo podniosła ceny materiałów budowlanych, nie zmalała, a nawet nieco wzrosła sprzedaż mieszkań. Przedsiębiorstwa budowlane notują zyski co może być zwiastunem nowych inwestycji. Ostatnie posunięcia rządu, rozkręcają zainteresowanie kredytami mieszkaniowymi, a koniunktura w tym sektorze rośnie. Zawirowania na rynku i gwałtowny wzrost cen uspokoiły się, a przepisy sprzyjają rzeczoznawcom.
Pozostaje pytanie czy te wszystkie wskaźniki mają tak istotne znaczenie dla rynku usług rzeczoznawców budowlanych by mogły określać kierunek rozwoju usług w tej branży. Zdaniem ekspertów rynków budowlanych temu sektorowi nie grozi załamanie, a więc symptomy wzrostu powinny dać optymistyczny obraz rozwoju szeroko rozumianego budownictwa. Rozwój budownictwa jest oczywiście związany z zapotrzebowaniem na usługi rzeczoznawców przy nowych projektach, a następnie przy kolejnych okresowych kontrolach.
Obserwowany wzrost zainteresowania opiniami rzeczoznawców wydawanymi na bieżąco w trakcie robót budowlanych to kolejny powód do optymizmu, bowiem sygnalizuje rozwój nowego obszaru zadań rzeczoznawcy. To obszar o którego wzrost można zadbać prowadząc akcję uświadamiające korzyści płynące dla inwestorów z takiego rozwiązania. Podobnie ma się sytuacja z działaniami rzeczoznawcy na etapie projektu. To usługa wciąż raczkująca, ale niewątpliwie z dużym potencjałem rozwoju, a w perspektywie być może nawet usankcjonowana prawnie.
Podsumowując można przypuszczać, idąc za tokiem myślenia niektórych ekspertów, że zawód rzeczoznawcy budowlanego będzie się rozwijał wypierając być może osobę sprawującą nadzór budowlany. To bardzo daleka droga i uzależniona od zdobycia tytułu rzeczoznawcy przez znacznie większą grupę inżynierów i architektów.